بلاگری، فرصتی برای بروز خلاقیت یا تهدیدی برای هویت نوجوانان

به همین دلیل در این باره پژوهشی صورت گرفت تا تاثیرات استفاده از شبکه های اجتماعی  پیامدهای آن را مورد بررسی قرار دهیم. همان‌طور که در گام‌های قبلی مطرح شد، ۴۶ مقالۀ نهایی برای استخراج داده‌ها انتخاب شدند. فرآیند استخراج داده‌ها بدین شرح است که هر عاملی را که این مقاله‌ها به‌عنوان عامل روان‌شناختی مؤثر بازاریابی افراد تأثیرگذار بر مخاطب در‌نظر گرفته بودند، در پژوهش حاضر به‌عنوان کد در‌نظر گرفته شد. بسیاری از بلاگرها با خلق شخصیت‌های غیرواقعی و نمایشی، به دنبال جلب توجه و کسب درآمد هستند، اما این تلاش‌های صرفاً ظاهری می‌تواند سلامت روان و هویت واقعی آن‌ها را به شدت تهدید کند.

از طرف دیگر، بلاگرها و اینفلوئنسرها نیز باید مسئولیت اجتماعی خود را درک کنند و به جای دنبال کردن منافع کوتاه‌مدت، به اصالت و واقع‌گرایی بیشتر در تولید محتوای خود بپردازند. فشار برای تولید محتوای مداوم و جلب توجه دنبال‌کنندگان می‌تواند منجر به استرس و اضطراب در کودکان و نوجوانان شود. همچنین مشکلاتی مانند حریم خصوصی، نظرات منفی و قضاوت‌های اجتماعی نیز از جمله مسائلی هستند که آن‌ها ممکن است با آن‌ها روبرو شوند.

{
• در‌حقیقت، اینفلوئنسر به شخصی گفته می‌شود که می‌تواند با تبلیغ یا توصیه در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، واتس‌آپ، توییتر، اسنپ‌چت، تیک‌تاک، یوتیوب و غیره بر خریداران بالقوۀ یک محصول یا خدمات اثر بگذارد.
|}
• بلاگری در عین حال که فرصتی برای ابراز خلاقیت و ارتباط با مخاطبان است، چالش‌هایی نیز به همراه دارد.
• مفهوم رهبری نظر در بازاریابی از نظریۀ «اشاعۀ نوآوری‌ها» سرچشمه می‌گیرد که توصیف می‌کند چگونه افراد به‌طور غیرمستقیم نگرش‌ها و رفتارهای دیگران را با نفوذ اجتماعی تغییر می‌دهند.
{
• آلفرد آدلر، روان شناس اتریشی به عنوان موضوعی مطالعاتی در روان شناسی مطرح کرد (کاویانی، 1391، نقل شده در جباران، 1393، ص174) و پس از یک دوره افول، دوباره از سال 1961م.
|}{
• یکی از پژوهش‌های معروفی که به رابطه میان شبکه‌های اجتماعی و تغییر سبک زندگی پرداخته است،نظرسنجی است که با عنوان نظرسنجی 2000، شهرت دارد.
|}
• اینترنت، به ویژه در میان جوانان ایرانی شیوع زیادی داشته  فاصله آن با سایر نسل های قدیم تر قابل توجه می باشد؛ بنابراین عجیب نیست که بیشتر تحقیقات انجام شده در مورد اینترنت نشان داده است که اکثریت کاربران اینترنت به نسل جوان تعلق دارد (کفاشی، فلاحی، 1393).

این فضای مجازی می تواند گریزگاهی برای کسانی باشد که از مشکلات روانی رنج می برند و به تشویش و احساس تنهایی دچار هستند و همچنین وسیله ای برای ارضای نیازهای هیجانی و روانی آن‌هاست. تغییراتی که تنها به سبک تهیه غذا و سرو آن محدود نمی‌شود، بلکه شامل خریدهای جدید لوازم خانه تا خرید مواد غذایی با برندهایی معرفی شده توسط بلاگرها، خرید لباس کودک و سایر اقلام می شود؛ موضوعی که در برخی موارد برای ادامه مسیر، مسیری سخت، گران و بی محتوا را به خانواده تحمیل می کند. پژوهش حاضر به روش مرور سیستماتیک و برای شناسایی عوامل روان‌شناختی و تأثیر‌های روانی اینفلوئنسر‌های شبکه‌های اجتماعی بر مصرف‌کنندگان انجام گرفته است. هدف نهایی نگارندگان ارائۀ چارچوبی جامع برای عوامل روان‌شناختی تأثیرگذاران شبکه‌های اجتماعی بر مصرف‌کننده بوده است. پویایی در‌حوزۀ ارتباط‌های سلامت با اینفلوئنسرها در شبکه‌های اجتماعی اهمیت زیادی پیدا کرده است. تأثیرگذاران بیان می‌کنند فقط کسانی که بدنی روی فرم دارند، سالم و زیبا هستند و می‌توانند شاد باشند.

یکی از مهم ترین رسانه های اجتماعی، شبکه های اجتماعی اند که تعداد زیادی از کاربران اینترنتی در انواع مختلف آنها عضویت دارند. شبکه های اجتماعی به مثابه راه هایی می مانند که مردم در زمان عبور از آنها می توانند در مورد مسائل مختلف باهم صحبت کنند و اطلاعات عمومی و خصوصی خود را در قالب های مختلف، اعم از عکس، ویدئو، واژه ها، دست نوشته ها و... هدف شبکه های اجتماعی، کمک به بهبود و تسهیل روابط، همکاری و تعامل بین افراد، سازمان ها و موسسات گوناگون در موضوعاتی از قبیل تجارت، پزشکی، مباحث آموزشی و...

فضای مجازی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعات و رسانه‌های تأثیرگذار، نقش بسزایی در شکل‌گیری افکار عمومی دارد، اما با افزایش فعالیت بلاگرهای زرد و بی‌محتوا، سطح اعتماد به این فضا کاهش یافته است. دلیل این بی‌اعتمادی، انتشار اطلاعات نادرست و تحریف شده‌ای است که به هدف جذب مخاطب و درآمدزایی صورت می‌گیرد، در نتیجه، مخاطبان به سختی می‌توانند حقیقت را از دروغ تمیز دهند و این موضوع باعث تزلزل و بی‌ثباتی فضای مجازی شده است. در عصر دیجیتال، بلاگری به یک پدیده جهانی تبدیل شده که به ویژه در میان کودکان و نوجوانان رواج یافته است. نسل جدید، با استفاده از فناوری‌های نوین و پلتفرم‌های اجتماعی به یک جامعه جهانی از دنبال‌کنندگان و طرفداران دست می‌یابند. بلاگری به آن‌ها این امکان را می‌دهد که تجربیات، احساسات و خلاقیت‌های خود را به اشتراک بگذارند و در عین حال با دیگران ارتباط برقرار کنند. براساس نظر محقق این پژوهش نیز، شبکه های اجتماعی تاثیر غیرقابل انکاری در سبک زندگی و همچینن عادات، رفتار و نگرش های مردم به خصوص جوانان دارند.

جامعۀ آماری دانشجویان دختر دانشگاه مازندران است که تعداد نمونه در پژوهش حاضر با‌توجه به فرمول محاسبۀ حجم نمونه ۳۸۳ نفر در‌نظر گرفته و به روش نمونه‌گیری دردسترس انجام شد. ۲۶ کد استخراج‌شده از مقاله‌ها به‌صورت ۲۶ گویۀ پرسشی در پرسشنامه قرار گرفت و در مقابل هر سؤال طیف لیکرت از به‌طور کامل مخالفم تا به‌طور کامل موافقم قرار داده شد تا دانشجویان دختر دانشگاه مازندران بتوانند نظرشان را راجع به ۲۶ گویۀ استخراج‌شده دربارۀ تأثیر‌های روانی که از اینفلوئنسرها در صنعت زیبایی می‌پذیرند، اعلام کنند. در‌حقیقت، از دانشجویان دختر دانشگاه مازندران به‌عنوان پیروان صفحات افراد تأثیرگذار در صنعت زیبایی راجع به تأثیر‌های روانی که اینفلوئنسرها بر آنها می‌گذارند و نیز از تأثیر این افراد بر دانشجویان دختر به‌عنوان مصرف‌کنندۀ محصولات تبلیغی اینفلوئنسرهای زیبایی سؤال شد. سپس پرسشنامۀ خبره‌سنجی طراحی و به ۱۲ خبرۀ حوزۀ بازاریابی تأثیرگذار داده شد تا نظر‌هایشان را دربارۀ دسته‌بندی کد‌ها و مفاهیم در‌قالب طیف ۵ گزینه‌ای لیکرت اعلام کنند. در این پژوهش مکانیسمی بررسی شده است که با آن تأثیرگذاران رسانه‌های اجتماعی (SMI) مصرف‌کنندگان را متقاعد می‌کنند تا برندها را بپذیرند؛ بنابراین در مرحلۀ اول تلاش‌های نفوذ SMI شامل نمایش، جذابیت، اعتبار، تخصص و محتوا‌های تعاملی اینستاگرام است و در مرحلۀ دوم پاسخ نگرشی مصرف‌کنندگان به تأثیر اعمال‌شده مورد هدف قرار می‌‌گیرد. در‌نهایت، در این این مقاله نتایج رفتاری مطلوب تأثیرگذاران شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های اجتماعی دهان‌به‌دهان و قصد خرید بررسی شد.

این نوع ارتباط حتی می‌تواند تا حدی توسعه یابد که مخاطب شروع به دیدن شخصیت به‌عنوان «دوستان واقعی» کند که این خود منجز به تقویت تعاملات متعدّد در دراز‌مدت می‌شود (Russell et al., 2006). همان زمانی که فرد در شبکه‌های اجتماعی و در‌میان عکس‌ها، فیلم‌ها، استوری‌ها و سلبریتی‌ها می‌گذراند. نتیجۀ این زمانِ سپری‌شده رابطۀ دوستانه‌ای است که به‌صورت یک‌طرفه میان سلبریتی و مخاطب شکل می‌گیرد. این هنر سلبریتی است که بتواند چنین توهمی را در ذهن هزاران هزار هوادار خود ایجاد کند. مفهوم رهبری نظر در بازاریابی از نظریۀ «اشاعۀ نوآوری‌ها» سرچشمه می‌گیرد که توصیف می‌کند چگونه افراد به‌طور غیرمستقیم نگرش‌ها و رفتارهای دیگران را با نفوذ اجتماعی تغییر می‌دهند. به‌طور خاص، آنها می‌توانند به‌دلیل جذابیت شخصی یا ارتباط با مصرف‌کنندگان، دانش تخصصی و یا اختیار‌های خود دربارۀ یک موضوع خاص بر تصمیم‌های خرید دیگران اثر بگذارند (Lin et al., 2018).

مشکلات بهداشت روانی احتمال دارد که در اثر استرس، افسردگی، اضطراب، مشکلات ارتباطی، تنهایی، مرگ یکی از بستگان، اندوه، اعتیاد، بیش‌فعّالی، خودآزاری، اختلال‌های خلقی مختلف یا سایر بیماری‌های روانی ایجاد شود. همچنین، لذت و شادی با ترشح هورمون‌هایی مثل اکسی‌توسین و دوپامین مرتبط است و سبب افزایش رضایت از زندگی می‌شوند (Sayin, 2019). شبکه‌های اجتماعیِ اینترنتی پایگاه یا مجموعه پایگاه‌هایی هستند کهاین امکان را فراهم می‌آورند تا کاربران بتوانندعلاقه مندی‌ها، افکار و فعالیت‌های خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و دیگران هم این افکار و فعالیت‌ها را با آنان سهیم شوند. یک شبکه اجتماعی، مجموعه ای از سرویس‌های مبتنی بر وب است که این امکان را برای اشخاص فراهم می‌آورد که توصیفات عمومی یا خصوصی برای خود ایجاد کنند، یا با دیگر اعضای شبکه ارتباط برقرار کنند و منابع خود را با آن‌ها به اشتراک  بگذارند و از میان توصیفات عمومی دیگر افراد، برای یافتن اتصالات جدید استفاده کنند(رستمی و همکاران، 1396).

در دنیای امروز، بلاگری به عنوان یک پدیده فرهنگی و اجتماعی جدید، تأثیرات عمیقی بر زندگی کودکان و نوجوانان دارد. این پدیده می‌تواند فرصتی برای ابراز خلاقیت، ارتباط با دیگران و حتی کسب درآمد باشد. با این حال، چالش‌ها و خطرات ناشی از آن نیز غیر قابل انکار است و در برخی مواقع به گفته کارشناسان احتمال خودکشی را افزایش می‌دهد.

• رهبران عقیده در بازاریابی مشتریانی هستند که بر نگرش‌ها، رفتارها و تصمیم‌گیری سایر مصرف‌کنندگان اثر می‌‌گذارند (Moldovan et al., 2017).
• با‌توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان پیشنهاد کرد که محققان بعدی سایر ابعاد بازاریابی تأثیرگذار را شناسایی و بررسی و همچنین، می‌توانند با شناسایی عوامل جدیدتر این الگو را غنی‌تر کنند که به‌احتمال، به مقوله‌ها و الگوهای جدیدی دست خواهند یافت.
{
• بسیاری از بلاگرها با خلق شخصیت‌های غیرواقعی و نمایشی، به دنبال جلب توجه و کسب درآمد هستند، اما این تلاش‌های صرفاً ظاهری می‌تواند سلامت روان و هویت واقعی آن‌ها را به شدت تهدید کند.
|}{
• مشکلات بهداشت روانی احتمال دارد که در اثر استرس، افسردگی، اضطراب، مشکلات ارتباطی، تنهایی، مرگ یکی از بستگان، اندوه، اعتیاد، بیش‌فعّالی، خودآزاری، اختلال‌های خلقی مختلف یا سایر بیماری‌های روانی ایجاد شود.
|}
• از بین رسانه‌های مورد مطالعه، اینستاگرام، واتساپ، شاد و تلگرام بیشترین استفاده را داشته که کاربران به طور عمده شب‌ها و از طریق گوشی تلفن‌همرا به این رسانه‌ها دسترسی می‌یابند.
{
• در‌واقع، اساسی‌ترین معیار برای انتخاب مقاله‌ها، مرتبط‌بودن محتوای هر مقاله با سؤال پژوهش است.
|}

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های رابطۀ بین افراد تأثیرگذار و دنبال‌کننده‌ها، جنبۀ روان‌شناختی تعاملات بین آنها و به عبارت بهتر، تلاش تأثیرگذاران برای تأثیر‌گذاری بر اذهان و قلب‌های دنبال‌کنندگان است. یکی از مفاهیم مهم در بازاریابی با شبکه‌های اجتماعی، مفهوم اینفلوئنسرها (تأثیرگذاران) است که مؤلفۀ مهمی در اثربخشی ارتباط‌هاست (Kolo & Haumer, 2018). تعامل بی‌سابقۀ افراد در جوامع مختلف با رسانه‌های اجتماعی، اینفلوئنسرهای رسانه‌های اجتماعی را برای ایجاد روابط نزدیک با پیروان خود حساس‌تر کرده و آنان را بر آن داشته است که هر‌چه سریع‌تر خود را در‌زمینۀ این ارتباط توانمند کنند که چنین روابطی پیامدهای بازاریابی مهمی را برای تأثیرگذاران رسانه‌های اجتماعی و برندها دارد. استفاده از اینفلوئنسرها یکی از اثربخش‌ترین راهکارها برای تأیید محصولات و خدمات است (Shekarchizadeh & Valikhani, 2022).

آموزش مهارت‌های زندگی در کنار توانمندسازی اقتصادی زنان ضروری است

بنابراین، آگاهی والدین و مربیان از این چالش‌ها و ارائه حمایت‌های لازم اهمیت ویژه‌ای دارد. تضعیف فرهنگ و سنت‌های ایرانی و اسلامی توسط بلاگرها پدیده‌ای است که در دهه‌های اخیر در اثر گسترش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به شدت قابل مشاهده است. بلاگرها با استفاده از پلتفرم‌های مختلف بویژه اینستاگرام، به راحتی پیام‌ها و محتواهایی را منتشر کنند که تأثیر عمیقی بر افکار عمومی و به ویژه جوانان دارند. کودکان و نوجوانان از طریق تولید محتوا، مهارت‌های جدیدی مانند نوشتن، عکاسی و ویرایش ویدئو را یاد می‌گیرند. این فعالیت‌ها نه تنها به تقویت اعتماد به نفس آن‌ها کمک می‌کند؛ بلکه احساس مسئولیت را نیز در آن‌ها پرورش می‌دهد. بسیاری از بلاگرها با ایجاد محتوای آموزنده و سرگرم‌کننده، به دیگران الهام می‌بخشند و حتی به ترویج مسائل اجتماعی مهم می‌پردازند.

• در‌نهایت، در آینده انتظار می‌رود که این مطالعه باعث توسعه و شناسایی هر‌چه بیشتر اثر‌های بازریابی تأثیرگذار بر مخاطبان و مصرف‌کنندگان شود و سپس توجه گروه‌های مختلف از‌جمله محققان، مسئولان، اینفلوئنسرها، مصرف کنندگان و والدین را به اثر‌های مثبت و منفی رسانه‌های اجتماعی و تأثیرگذاران آنها جلب کند.
{
• همان زمانی که فرد در شبکه‌های اجتماعی و در‌میان عکس‌ها، فیلم‌ها، استوری‌ها و سلبریتی‌ها می‌گذراند.
|}
• سپس پرسشنامۀ خبره‌سنجی طراحی و به ۱۲ خبرۀ حوزۀ بازاریابی تأثیرگذار داده شد تا نظر‌هایشان را دربارۀ دسته‌بندی کد‌ها و مفاهیم در‌قالب طیف ۵ گزینه‌ای لیکرت اعلام کنند.
• میزان اشتراک متغیرها یا واریانس کل با میزان اشتراک عاملی متغیرها در جدول 6 نشان داده شده است.
{
• باشگاه خبرنگاران جوان؛ نرگس امام‌جمعه - با گسترش شبکه‌های اجتماعی بسیاری از مردم جهان به فکر کسب درآمد از این فضا افتادند و به دنبال آن شغل‌هایی همچون بلاگری ایجاد شد.
|}{
• این امر منجر به ایجاد تناقضات اخلاقی و ارزش‌زدایی در میان بلاگرها و مخاطبان آن‌ها می‌شود.
|}

در پژوهش پیش رو از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ و با استفاده از نتایج تحقیقات انجام شده درباره این موضوع پژوهش حاضر را گردآوری کرده ایم.

افسردگی کودکان و نوجوانان را جدی بگیرید

همان‌طور که در بخش پیشینۀ پژوهش اشاره شد پژوهش‌های پراکنده‌ای در‌حوزۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار بر مصرف‌کننده انجام شده است؛ اما محققان در هیچ‌کدام از این پژوهش‌ها عوامل مؤثر را به‌شکل چارچوبی دسته‌بندی‌شده و جامع که دربرگیرندۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیر‌گذار بر مصرف کننده باشد، ارائه نکردند. در‌حقیقت، اینفلوئنسر به شخصی گفته می‌شود که می‌تواند با تبلیغ یا توصیه در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، واتس‌آپ، توییتر، اسنپ‌چت، تیک‌تاک، یوتیوب و غیره بر خریداران بالقوۀ یک محصول یا خدمات اثر بگذارد. به عبارت دیگر، اینفلوئنسرهای رسانه‌های اجتماعی را بازیگران شخص ثالثی تعریف کرده‌اند که تعداد چشمگیری از روابط مرتبط با کیفیت خاص را با ذی‌نفعان سازمانی از‌طریق تولید محتوا، توزیع محتوا، تعامل و ظاهر شخصی در شبکه‌های اجتماعی برقرار می‌کنند و بر آنها اثر می‌گذارند (Enke & Borchers, 2021).

آموزش مهارت‌های مدیریت زمان، تفکر انتقادی و شناخت خطرات فضای مجازی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به آن‌ها کمک کنند تا در این مسیر موفق‌تر عمل کنند. همچنین، والدین و معلمان باید در این زمینه نقش فعالی ایفا کنند و با حمایت و هدایت صحیح، نوجوانان را در استفاده سالم از فناوری یاری دهند. انواع مختلفی از عوامل روان‌شناختی می‌توانند بر سلامت عمومی اثر بگذارند؛ مانند واپس‌روی (Regression)، اضطراب، افسردگی، انکار، خشم و سایر موارد. شش زیرگروه خاص از عوامل روان‌شناختی وجود دارد؛ مانند اختلال روانی، علائم (symptom) روان‌شناختی، ویژگی شخصیتی یا سبک مقابله، رفتار سلامت ناسازگار یا یک پاسخ فیزیولوژیکی مرتبط با استرس که بر وضعیت سلامت عمومی اثر می‌گذارند (Levenson, 2018).

{
• شش زیرگروه خاص از عوامل روان‌شناختی وجود دارد؛ مانند اختلال روانی، علائم (symptom) روان‌شناختی، ویژگی شخصیتی یا سبک مقابله، رفتار سلامت ناسازگار یا یک پاسخ فیزیولوژیکی مرتبط با استرس که بر وضعیت سلامت عمومی اثر می‌گذارند (Levenson, 2018).
|}
• امروزه شبکه های اجتماعی مجازی به دلیل کاربرد گسترده و متنوعی که در زندگی روزمره پیدا کرده‌اند، بخش جدایی ناپذیری از زندگی عموم مردم شده اند و بالتبع تاثیرات فراوانی بر روح، روان، جسم، باورها، هویت دینی، تعاملات روزمره، روابط اجتماعی و همچنین سبک زندگی دارند.
• در پژوهش پیش رو از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ و با استفاده از نتایج تحقیقات انجام شده درباره این موضوع پژوهش حاضر را گردآوری کرده ایم.
{
• بلاگری در دنیای کودکان و نوجوانان یک فرصت برای ابراز خلاقیت و ارتباط با دیگران است.
|}{
• کودکان و نوجوانان زیادی را در اینستاگرام، تیک‌تاک و… می‌بینیم که در این فضاها به بلاگری مشغول هستند؛ در صورتی که این فضا ممکن است برای آن‌ها مخرب بوده و تبعات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
|}
• بنابراین، لازم است که مخاطبان و کاربران فضای مجازی با هوشیاری بیشتری به مصرف محتوا بپردازند و از تأثیرات منفی آن بر رفتارها و ارزش‌های اجتماعی خود آگاه باشند.

صاحبان برند و ارائه‌دهندگان خدمات در راستای تبلیغات محصولات خود به اینفلوئنسرها پرداخت‌های مستقیم و نقدی یا غیر‌مستقیم (همراه با تخفیف) و یا ارائۀ خدمات رایگان می‌دهند تا اینفلوئنسرها محصولات و خدمات را تبلیغ کنند. باید توجه داشت که مقدار‌های ویژۀ هر عامل نسبتی از واریانس کل متغیرهاست که ازسوی عامل تبیین می‌شود. همچنین، مقدار ویژه با مجموع مجذورات بارهای عاملی مربوط به همۀ گویه‌ها در آن عامل محاسبه‌کردنی است. پایین‌بودن این مقدار برای یک عامل به این معناست که آن عامل نقش کمی در تبیین واریانس متغیرها داشته است. اگر عامل‌های به‌دست‌آمده را به روش واریماکس چرخش دهیم، عامل‌های اول تا هشتم به‌ترتیب، 594/20، 523/18، 758/10، 463/10، 823/8، 692/5، 101/5 و 520/4 درصد از واریانس تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای اینستاگرام را تبیین می‌کنند. در‌ادامه، هر‌یک از دسته تأثیر‌های شناسایی‌شده تحلیل و سعی شده است که بر‌اساس ارتباط گویه‌ها با یکدیگر عنوان مناسبی برای هر دسته انتخاب شود.

این رفتارها نه تنها فاقد ارزش و محتوای واقعی هستند، بلکه به مرور زمان منجر به کاهش سطح اعتماد مخاطبان به محتوای منتشر شده در فضای مجازی می‌شوند. کودکان و نوجوانان زیادی را در اینستاگرام، تیک‌تاک و… می‌بینیم که در این فضاها به بلاگری مشغول هستند؛ در صورتی که این فضا ممکن است برای آن‌ها مخرب بوده و تبعات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. اهمیت و ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که بنابر بررسی های انجام شده، امروزه اکثر جوانان به طور روزانه و بی وقفه از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند و این استفاده در بسیاری از ابعاد زندگی آنان اثرگذار است.

یکی از پژوهش‌های معروفی که به رابطه میان شبکه‌های اجتماعی و تغییر سبک زندگی پرداخته است،نظرسنجی است که با عنوان نظرسنجی 2000، شهرت دارد. نظرسنجی 2000، توسط انجمن ملی جغرافیا ازسپتامبر تا نوامبر 1998برای اعضای پایگاه اینترنتی این انجمن که خود نوعی شبکه اجتماعی را تشکیل می دادند،قابل دسترس بود. استفاده از رسانه‌های اجتماعی با فرصت‌ها و تهدیدهایی از جمله بروز رفتارهای پرخطر همراه است. مطالعه حاضر با استفاده از نظریه استفاده و رضایتمدی و نظریه هنجارهای اجتماعی و همچنین تکیه بر ادبیات پیشین تحقیق درصدد شناخت رابطۀ بین الگوی مصرف رسانه‌های اجتماعی و انجام رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان و جوانان است.

پژوهشگران علاقه‌مند به حوزۀ تأثیرگذاری اینفلوئنسرها می‌توانند عوامل تأثیرگذار را با مطالعۀ میدانی و بررسی دقیق رفتار مخاطبان شناسایی کنند. هرچه این عدد به یک نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهندۀ مناسب‌بودن بیشتر داده‌ها برای انجام‌دادن تحلیل عاملی اکتشافی است؛ بنابراین بر‌اساس نتایج ارائه‌شده در جدول 5 می‌توان گفت سؤال‌های مربوط به تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی برای تحلیل عاملی اکتشافی بسیار مناسب است. در این آزمون متغیرهای آشکاری برای تحلیل عاملی مناسب هستند که میزان انسجام درونی زیادی با یکدیگر داشته باشند.

• به‌طور کلی، رهبری عقیده به‌عنوان یکی از معیارهای اولیه‌ای تعریف شد که با آن افراد می‌توانند بر نگرش‌ها یا رفتارها به شیوه‌ای مطلوب و با فراوانی به‌نسبت زیاد اثر بگذارند.
• در رسانه های اجتماعی نوین، دیگر مخاطب مالک رسانه نیست بلکه رسانه ها مالک مخاطبان هستند.
{
• در بیشتر مطالعاتی که طی سال‌های اخیر دربارۀ بازاریابی تأثیرگذار و تأثیر اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی انجام شده است، محققان بر قصد خرید مصرف‌کننده و نگرش به برند، تبلیغات، وفاداری و اعتماد به افراد تأثیرگذار تمرکز داشته‌اند و تاکنون عوامل مؤثر بر نتایج مطلوب بازاریابی تأثیرگذار، محرک‌ها و پیامدهای نهایی آن بررسی شده است.
|}{
• همان‌گونه که در جدول 5 نشان داده شده است سطح معناداری این آزمون برابر با صفر است که چون از سطح خطای ۵ درصد کمتر است در‌سطح اطمینان ۹۵ درصد فرض صفر رد می‌شود؛ در‌نتیجه می‌توان ادعا کرد گویه‌ها، انسجام درونی زیادی دارند و برای انجام‌دادن تحلیل عاملی اکتشافی مناسب هستند.
|}{
• همان‌طور که در بخش پیشینۀ پژوهش اشاره شد پژوهش‌های پراکنده‌ای در‌حوزۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار بر مصرف‌کننده انجام شده است؛ اما محققان در هیچ‌کدام از این پژوهش‌ها عوامل مؤثر را به‌شکل چارچوبی دسته‌بندی‌شده و جامع که دربرگیرندۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیر‌گذار بر مصرف کننده باشد، ارائه نکردند.
|}
• اینفلوئنسرها به موج عمیق اثر‌های رفتاری خود بر مخاطبان آگاه شدند؛ بنابراین انتظار می‌رود با مدیریت رفتار و مطالب صفحات خود اثر‌های مخرب تأثیرگذاری خود را از‌بین ببرند و در راستای تأثیرگذاری مثبت هر‌چه بیشتر بر پیروان خود تلاش کنند.

درنهایت، با طراحی پرسشنامه‌ای از ۱۲ نفر از خبرگان آشنا به حوزۀ بازاریابی تأثیرگذار (چهار عضو هیئت‌علمی و هشت دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی) درخواست شد که نظرشان را دربارۀ مناسب‌بودن تأثیر‌های شناسایی‌شده در دسته‌های نام‌گذاری‌شده اعلام و چنانچه اثر دیگری در این زمینه یا جابه‌جایی مدنظر دارند، عنوان کنند. داده‌‌ها با‌توجه به نتایج آزمون کلموگروف اسیرنوف از توزیع نرمال پیروی نمی‌کردند؛ بنابراین داده‌های حاصل از پرسشنامه با اجرای آزمون دوجمله‌ای بررسی شد. با‌توجه به نتایج آزمون علامت از آنجا که ضریب معناداری در تمامی اثر‌های روان‌شناختی شناسایی‌شده برابر با صفر و کمتر از سطح خطای 05/0 بود، خبرگان تمامی اثر‌های روان‌شناختی شناسایی‌شده را تأیید کردند. در‌حوزۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار مطالعات گستردۀ فراوانی انجام نشده است؛ بنابراین در این قسمت سعی‌ شده که خلاصۀ برخی از مهم‌ترین مطالعاتی که در این حوزه انجام شده است، ذکر شود.

شبکه های اجتماعی مجازی، نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی اند که با اینکه عمر خیلی زیادی ندارند، به خوبی توانسته اند جای خود را در زندگی مردم باز کنند. افراد بسیاری در سنین و گروه های اجتماعی متفاوت، در شبکه های مجازی گرد هم می آیند و از این طریق، با وجود فاصله های بسیار دور از هم در دنیای واقعی، باهم ارتباط برقرار می کنند. شبکه های اجتماعی نفش پررنگی در زندگی امروز دارند که نمی توان آن را نادیده گرفت (چیت ساز، سالک، 1395). با رشد شتابان تکنولوژی ارتباطات، دو روند بزرگ و اثرگذار و متعامل «جهانی شدن و مجازی شدن» بر زندگی انسان ها تاثیر گذاشته است (شکاری نمین، حاجیانی، 1393).

انتخاب مطالعه یک فرآیند چند‌مرحله‌ای دقیق است؛ بنابراین ابتدا مقاله‌هایی که کلمۀ بازاریابی تأثیرگذار و عوامل روان‌شناختی اینفلوئنسر مارکتینگ را در عنوان، چکیده و یا واژگان کلیدی داشتند، در پایگاه دادۀ اسکوپوس و وب او ساینس جست‌و‌جو شدند. سپس در هر مرحله مقاله‌ها بر‌اساس عنوان، چکیده، محتوا و کیفیت از فرآیند بررسی خارج شدند. در این پژوهش نقش نگرش تأثیرگذاران (چهار عامل زبان مشابه، علایق مشابه، فراوانی تعامل و خود‌افشاگری) بر دوستی ادراک‌شده و رفاه (بهزیستی) روان‌شناختی بررسی شده است. عوامل روان‌شناختی به فرآیندهایی اطلاق می‌شود که در‌سطح فردی عمل می‌کنند و بر وضعیت روانی فرد اثر می‌گذارند؛ در‌نتیجه بر رفتارهای افراد اثر‌گذار هستند.

همان‌گونه که در جدول 5 نشان داده شده است سطح معناداری این آزمون برابر با صفر است که چون از سطح خطای ۵ درصد کمتر است در‌سطح اطمینان ۹۵ درصد فرض صفر رد می‌شود؛ در‌نتیجه می‌توان ادعا کرد گویه‌ها، انسجام درونی زیادی دارند و برای انجام‌دادن تحلیل عاملی اکتشافی مناسب هستند. در سال‌های اخیر استفادۀ روزافزون افراد از رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های شبکۀ اجتماعی رؤیت شده است؛ به‌طوری که پذیرش سریع رسانه‌های اجتماعی منجر به حضور همه‌جانبۀ محتوای ایجاد‌شده، پخش و مصرف آن ازسوی کاربران شده است که این خود پویایی‌های ارتباطی جدیدی را ایجاد می‌کند (Melumad et al., 2019). این تعامل که به‌طور طبیعی، بین همتایان در رسانه‌های اجتماعی رخ می‌دهد، به اشتراک دانش و انتشار اطلاعات مهم کمک کرده است. جالب توجه است، شواهد تجربی نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان به‌احتمال، به محتوای به اشتراک‌ گذاشته‌شده در گروه‌های رسانه‌های اجتماعی ایمان کورکورانه دارند (Shareef et al., 2020). نقش عمدۀ رسانه‌های اجتماعی در شکل‌دهی به افکار عمومی موجب اهمیت روزافزون آنها شده است.

سهولت استفاده از رسانه‌های اجتماعی با رفتارهای پرخطر دارای همبستگی معنا‌دار است. در بررسی تأثیر غیرمستقیم روابط بین متغیرهای نظریه استفاده و رضایتمندی از طریق هنجارهای اجتماعی، رابطه معناداری مشاهده نشد. این یافته‌ها می‌تواند در طراحی و اجرای برنامه‌های مداخله ای با هدف پرهیز از انجام رفتارهای پرخطر ناشی از استفاده رسانه‌های اجتماعی کمک‌کننده باشند. مواردی چون مقدار ویژه و واریانس متناظر با عامل‌ها، مقدار ویژه و درصد واریانسِ مقدار ویژه و فراوانی تجمعی درصد واریانس برای تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی در جدول 8 نشان داده شده است. ودودی و دلاور در تحقیقی که در سال 1394 تحت عنوان «بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی در تغییر ویژگی های شخصیتی جوانان» انجام دادند، به این نتیحه رسیدند که شبکه ها به عنوان رسانه اجتماعی با قابلیت های متعدد، زندگی مفرح و امنی را برای تعدادی از افراد مهیا می کنند که در واقع در دنیای واقعی انکار شده اند.

به گزارش دانا؛ پدیده بلاگری به عنوان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های فضای مجازی در دنیای امروز، تأثیرات مثبت و منفی بسیاری بر جامعه دارد. از یک سو، بلاگرها می‌توانند به عنوان واسطه‌های فرهنگی و اطلاعاتی عمل کرده و نقش مهمی در گسترش آگاهی و فرهنگ‌سازی ایفا کنند. اما از سوی دیگر، فعالیت‌های برخی بلاگرها با محتوای زرد و بی‌محتوا منجر به افزایش مصرف‌گرایی، ترویج رفتارهای غلط، و کاهش اعتماد به فضای مجازی شده است. بنابراین، لازم است که مخاطبان و کاربران فضای مجازی با هوشیاری بیشتری به مصرف محتوا بپردازند و از تأثیرات منفی آن بر رفتارها و ارزش‌های اجتماعی خود آگاه باشند. همچنین، مسئولیت بلاگرها نیز در تولید محتواهای با ارزش و واقعی نباید نادیده گرفته شود.

• پژوهشگران به‌تازگی بررسی‌های تجربی تأثیر‌های اینفلوئنسرها را آغاز کرده‌اند؛ بنابراین تعداد پژوهش‌ها در این زمینه روبه‌افزایش است؛ اما تعداد پژوهش‌هایی که در‌حوزۀ تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرها بر مصرف کنندگان انجام شده است، بسیار وسیع نیست.
{
• صاحبان برند و ارائه‌دهندگان خدمات در راستای تبلیغات محصولات خود به اینفلوئنسرها پرداخت‌های مستقیم و نقدی یا غیر‌مستقیم (همراه با تخفیف) و یا ارائۀ خدمات رایگان می‌دهند تا اینفلوئنسرها محصولات و خدمات را تبلیغ کنند.
|}
• هدف شبکه های اجتماعی، کمک به بهبود و تسهیل روابط، همکاری و تعامل بین افراد، سازمان ها و موسسات گوناگون در موضوعاتی از قبیل تجارت، پزشکی، مباحث آموزشی و...
{
• این فضای مجازی می تواند گریزگاهی برای کسانی باشد که از مشکلات روانی رنج می برند و به تشویش و احساس تنهایی دچار هستند و همچنین وسیله ای برای ارضای نیازهای هیجانی و روانی آن‌هاست.
|}
• در روابط اجتماعی روزمره، معمولا ما فقط با کسی ارتباط برقرار می کنیم که در فعالیت های روزمره ما دخیل باشد؛ این روابط اجتماعی می تواند به صورت مکالمه رو در رو، ارسال پیامک، مکالمه تلفنی و یا رفتن به مکانی همراه با شخص باشد.
{
• در بررسی تأثیر غیرمستقیم روابط بین متغیرهای نظریه استفاده و رضایتمندی از طریق هنجارهای اجتماعی، رابطه معناداری مشاهده نشد.
|}

در نهایت، ایجاد یک فرهنگ مثبت و سازنده در فضای مجازی، نیازمند همکاری همه‌جانبه از سوی خانواده‌ها، مدارس و جامعه است. با تلاش جمعی می‌توان فضایی امن و سالم برای رشد خلاقیت و هویت نوجوانان فراهم کرد و از آسیب‌های ناشی از بلاگری کاسته و به توسعه فردی و اجتماعی آن‌ها کمک کرد. از این رو، با توجه به گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین جوانان، ضرورت برسی تاثیر این فناوری در در سبک زندگی و هویت آنان احساس می شود.

آنها در این شبکه ها به تبادل اطلاعات، سرگرمی، دوست یابی و کسب خبر می پردازند (امیرپور، گریوانی، 1392). در واقع شبکه های اجتماعی فی نفسه بد نیستند، اما چگونگی استفاده از آنها می تواند باعث به وجود آمدن خطرات و مشکلات جبران ناپذیری برای جوانان باشد. به گفته این روانشناس؛ بهترین راهکار، افزایش آگاهی مخاطبان و کاربران فضای مجازی است. باید به مردم آموزش داده شود که تفاوت بین واقعیت و نمایشی که در فضای مجازی می‌بینند را تشخیص دهند و از تأثیرات منفی آن بر روحیه و زندگی‌شان آگاه باشند.

دستگیری دو عنصر منافقین در کوی دانشگاه

روند استفاده ایرانیان از فضای مجازی نشان می‌دهد که ۳۳.۵ درصد زن، ۳۳.۱ مرد از واتس آپ؛ ۵۰.۷ درصد زن و ۵۰.۶ مرد از اینستاگرام؛ ۴۱.۴ زن و ۳۷.۱ مرد از تلگرام، ۱۱.۶ زن و ۷.۸ مرد از بله، ۳۴.۱ زن و ۲۴ درصد مرد از ایتا؛ ۳۰.۳ زن و ۲۶.۹ مرد از روبیکا استفاده می کنند. میزان اشتراک متغیرها یا واریانس کل با میزان اشتراک عاملی متغیرها در جدول 6 نشان داده شده است. در نهایت، مقابله با تضعیف فرهنگ ایرانی و اسلامی توسط بلاگرها یک فرآیند بلندمدت است که نیاز به هم‌افزایی میان دولت، نهادهای فرهنگی، رسانه‌ها، و مردم دارد.تنها در این صورت است که می‌توان از آسیب‌های این پدیده جلوگیری کرد و به حفظ هویت فرهنگی و دینی کشور کمک کرد. به نمایش گذاشتن سفرهای خارجی، خریدهای برند و استفاده از مدهای غربی، به تدریج می‌تواند باعث تغییر نگرش نسل جدید به فرهنگ ایرانی و اسلامی شود. با توسعه فضای مجازی و پلتفرم‌های ارتباطی، پدیده‌های جدیدی مانند بلاگری ظهور کردند که چالش‌ها و مشکلاتی را نیز به همراه داشتند. پژوهشگران در این گام باید هر مطالعه را با دید انتقادی ارزیابی و سپس هر مقاله را بر‌اساس عنوان و چکیده، مقدمه و زمینه، روش پژوهش، هدف‌ها، پیامدها، روش‌های آماری، شیوۀ نمونه‌گیری و نتایج بررسی کنند.

ممکن است اینفلوئنسرها با به‌رخ‌کشیدن تصاویر ایده‌آل، سبک زندگی پر زرق و برق و انتخاب‌های غذایی ناسالم به سلامت جسمی و روانی پیروان آسیب برساند؛ با این حال اینفلوئنسرها بر‌خلاف سبک زندگی شیک خود، ممکن است از جست‌و‌جوی مداوم برای لایک‌ها و فالوورها رنج ببرند؛ در‌نتیجه بسیاری از جنبه‌های حریم‌خصوصی خود را کنار بگذارند. اینفلوئنسر مارکتینگ یا بازاریابی تأثیرگذار یکی از مدرن‌ترین روش‌های تبلیغاتی است. بازاریابی تأثیرگذار شیوه‌ای از بازاریابی است که در آن افراد تأثیرگذار بر خریداران بالقوه شناسایی می‌شوند و مورد هدف، تأثیر می‌گذارند.